تبریز یکی از مهم‌ترین مراکز بافت قالی در ایران است و قالی‌های بافت آن از تنوع و گوناگونی بسیاری برخوردارند.

مواد اولیه به­کارگرفته شده در فرش تبریز معمولا از جنس پشم یا ابریشم بودند که فرش­های بسیار با کیفیت و اعلا روانه بازار می­کردند. تبریز دارای تنوعی بی­نظیر از طرح­ها و نقشه­ها در زمان­های گذشته بود. 

از خصوصیات فرش تبریز می­توان به رج­شمارهای بالا و ریزبافت، دارای تنوع بسیار در رنگ، پرزهای کوتاه، الیاف مرغوب و استفاده از سایه روشن جهت ایجاد عمق در قالی اشاره کرد.  

از دیگر ویژگی­های فرش تبریز، پُر کردن قسمت­های خالی فرش به جای استفاده از نقش­های دیگر است.

امروزه در تبریز همه نوع طرح را می­توان پیدا کرد که البته بررسی همه آن­ها امکان­پذیر نیست و به زمان زیادی احتیاج دارد؛ هر چند با گسترش طرح­ها و نقش­ها در نقاط مختلف کشور، دیگر نمی­توان به­طور یقین طرحی و یا نگاره و موتیفی را متعلق به نقطه­ای خاص دانست و به همین ترتیب نمی­توان فرش منطقه­ای را با دیدن طرحی و یا نگاره­ای تشخیص داد. به طور مثال در تبریز نمونه فرش­هایی بافته می شود که جدا از بافت و رنگ­بندی، دارای طرحی از منطقه کرمان است که در تبریز به طرح کرمان­قلم مشهور است.  

در طبقه بندی­ای که شرکت سهامی فرش ایران از لحاظ طرح و نقش فرش­ها صورت داده نقشه­های قالی ایرانی در ۱۹ بخش طبقه­بندی شده است که شهر تبریز نیز به جهت تنوع طراحان و کثرت آن­ها در اغلب این بخش­ها آثار و نمونه­هایی دارد از جمله:

نقشه آثار باستانی و ابنیه اسلامی، نقشه شاه عباسی، نقشه اسلیمی، نقشه افشان، نقشه­بندی خشتی، طرح درختی، طرح شکارگاه، نقشه قابی، طرح گل­فرنگ، طرح گلدانی و طرح ماهی درهم (هراتی) به خصوص لاک پشتی و همین­طور طرح محرابی و نقش محرمات و طرح هندسی و قالی­ها و قالیچه­های تصویری و طرح بوته­ای در قالی تبریز به کار می­رود.

تبریز، در حال حاضر از سوی «شورای جهانی صنایع دستی» به عنوان «شهر جهانی بافت فرش» انتخاب شده است.