رنگرزی

رنگرزی در فرش ایران


« رنگرزی عملی است که طی آن ماده رنگی در شرایط معینی از درجه حرارت و زمان بر الیاف و یا کالای منسوج از نوع معینی اثر می گذارد و آن را رنگ می کند». در توضیح بیشتر رنگرزی یا صبّاغی به فرآیندی گفته می‌شود که در طی آن کالای نساجی (الیاف، نخ، پارچه و یا پوشاک) در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی می‌باشد، رنگ‌آمیزی گردد و مولکول‌های رنگ، با دوامی نسبی با مولکول‌های کالای نساجی، پیوند محکمی برقرار نمایند.
ماده رنگزا، به همه مواد طبیعی و یا شیمیایی که قابلیت رنگرزی الیاف و یا منسوجات را دارند اطلاق می‌شود. رنگ کالای رنگرزی شده باید ثبات داشته باشد و «در مقابل سایش، شستشوی شیمیایی مانند اسیدها، بازها، حلال ها، نور خورشید، حرارت، رطوبت، گرد و خاک و… یکنواخت و دارای حداکثر مقاومت باشد.» از سوی دیگر هم بایستی به در عمق الیاف نساجی پخش شود و تنها روی سطح آن قرار نگیرد.
به نظر می رسد که اولین نوشته مدون درباره رنگ توسط یک کمپانی در سال ۱۴۷۱م. انتشار یافت. طی سده های بعد عمل رنگرزی وسعت زیادی پیدا کرد و با کشف رنگ های مختلف ابعاد آن گسترش یافت. به طوری که امروزه این صنعت با استفاده از جدیدترین فنون رنگرزی و به کارگیری انواع مختلف مواد رنگزا توانسته ‌است مطلوب‌ترین کالاهای رنگرزی شده را در فام ‌های متعدد به بازار عرضه نماید.

اولین مرحله از رنگرزی سنتی خیساندن کلاف است. در این مرحله کلاف را در پاتیل که آب آن در حدود ۳۰ تا ۴۰ درجه دما دارد ریخته و برای دو ساعت می گذارند داخل آن خیس بخورد. بعد از این مرحله کلاف را درآورده و آب آن را می گیرند و دوباره در آبی با دمای ۳۰ تا ۳۵ درجه با مواد شوینده شستشو داده می شود. بعد از شستن کلاف با مواد شوینده آب آن را گرفته و می گذارند تا خشک شود. (اهمیت مواد رنگزای طبیعی در فرایند رنگرزی)
دندانه کردن: مرحله دوم رنگرزی سنتی دندانه کردن است. در این مرحله پاتیل را ابتدا گرم می کنند و بعد داخل آن را با آب پر کرده و می گذارند دمای آب به ۷۰ درجه سانتی گراد برسد. بعد دندانه را داخل پاتیل می ریزند. حدود ۲۰ دقیقه باید دندانه داخل پاتیل آب بماند. بعد از گذشت این زمان کلافی که در مرحله قبل شسته و خشک شده را داخل پاتیل ریخته و دما را به ۸۰ درجه سانتی گراد می رسانند.
در مرحله بعد ،مرحله رنگرزی در رنگرزی سنتی یعنی کلافی که در مرحله قبل دندانه شده است را داخل پاتیل رنگ می ریزند و می گذارند برای یک ساعت داخل پاتیل جوش بزند. در فواصل جوشیدن کلاف و مواد رنگزا باید محتویات پاتیل را بهم بزنند تا رنگ به خوبی به تار و پود کلاف برود.

مراحل انجام رنگرزی در اثر جوشیدن مواد رنگی و تبخیر آنها احتمالا حجم مواد رنگزا در پاتیل کاهش پیدا کرده و محلول غلیظ می شود، برای جلوگیری از این امر در صورت کاهش حجم محلول باید مقداری آب جوش داخل پاتیل ریخته و بهم زده شود. بعد از یک ساعت کلاف ها آماده هستند و باید بگذارید، سرد شوند. بعد از سرد شدن باید با آب سرد آنها را شسته و پس از گرفتن آب آنها بگذارند تا خشک شود.

مراحل رنگرزی :

خیساندن کلاف

۲- دندانه کردن الیاف( در صورتی که مرحله دندانه کردن قبل از رنگرزی انجام شود)

۳-رنگرزی

۴-ثبات رنگ

امید بازار
Logo
بازیابی رمز عبور
مقایسه موارد
  • کل (0)
مقایسه
0
Shopping cart